Przemoc w rodzinie-Gdzie szukać pomocy?

Doświadczanie przemocy domowej jest złożonym problemem i często do wyjścia z przemocy potrzebna jest pomoc innych osób a nawet wsparcie wielu służb. W sytuacji, w której doświadczamy jakiejkolwiek formy przemocy wskazana jest pomoc z zewnątrz, która pomoże podjąć działania służące ochronie. Ta pomoc może przyjść ze strony przedstawicieli różnych służb - psychologa, prawnika, policjanta, lekarza, pracownika socjalnego. Czasem potrzebni są oni wszyscy naraz. Pomoc psychologiczna wspiera na ścieżce wychodzenia z przemocy. Pomoc prawna pozwala postawić sprawcy granice prawne, które uniemożliwią kontynuowanie przemocy.

W tym artykule znajdziesz wskazówki, gdzie i jaką pomoc można uzyskać oraz gdzie szukać szczegółowych informacji o placówkach udzielających pomocy osobom doświadczającym przemocy w rodzinie w Twojej okolicy.

• • Policja
  • Prokuratura
  • Pomoc Społeczna
  • Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych
  • Zespół interdyscyplinarny
  • Służba zdrowia
  • Organizacje pozarządowe, adresy instytucji udzielających pomocy
  • Poradnie Pogotowia Niebieska Linia
  • Telefony informacyjno-interwencyjne oraz zaufania
  • Ośrodek Pomocy dla Osób Pokrzywdzonych Przestępstwem

POLICJA

W trakcie awantury wołaj o pomoc! Uciekaj! Nie pozwól się wpędzić w takie miejsce mieszkania, skąd trudno uciec. Jeśli jest to możliwe zawiadom policję (tel. 997-połączenie bezpłatne lub z telefonu komórkowego 112).

Policja ustawowo zobowiązana jest do podjęcia stosownych kroków aby osoba doświadczająca przemocy domowej mogła czuć się bezpiecznie w swoim domu. Skuteczna interwencja polega na zatrzymaniu sprawcy, jeśli stwarza zagrożenie dla otoczenia. Domagaj się, aby policjanci wypełnili Niebieską Kartę (specjalna notatka służbowa, więcej o procedurze Niebieskiej Karty dowiesz się TUTAJ). Policja powinna cię poinformować, w jaki sposób może ci pomóc oraz zostawić adresy instytucji pomagających osobom podlegającym przemocy domowej.

W TRAKCIE INTERWENCJI POLICJI MASZ PRAWO DO:

• uzyskania od policjantów zapewnienia doraźnego bezpieczeństwa. Sprawca powinien być zatrzymany, gdy stwarza zagrożenie dla otoczenia,
• wykorzystania dokumentacji interwencji policyjnych jako dowodów w sprawie karnej przeciw sprawcy przemocy,
• uzyskania informacji, kto przyjechał na wezwanie (numer identyfikacyjny policjantów, nazwa i siedziba jednostki),
• zgłoszenia interweniujących policjantów na świadków w sprawie sądowej.

Uwaga!

• Zapisz numery służbowe policjantów oraz datę i godzinę ich przyjazdu - informacje o interwencjach policji stanowią ważne dowody w sprawie karnej
• Jeśli policjanci odmówili pomocy, albo udzielili ją w sposób niewłaściwy, możesz złożyć skargę do Komendanta Komisariatu, Komendanta Rejonowego Policji, Komendanta Wojewódzkiego Policji

PROKURATURA

Zawiadom o popełnieniu przestępstwa prokuraturę lub policję. W przypadku uzasadnionego podejrzenia, że popełniono przestępstwo prokuratura wspólnie z policją ma obowiązek:

• wszcząć postępowanie przygotowawcze w celu sprawdzenia, czy faktycznie popełniono przestępstwo,
• wyjaśnienia okoliczności czynu,
• zebrania i zabezpieczenia dowodów,
• ujęcia sprawcy,
• w uzasadnionym przypadku zastosować środek zapobiegawczy wobec sprawcy przemocy w postaci dozoru policyjnego lub tymczasowego aresztowania.

Założenie sprawy karnej jest bezpłatne. Przy zakładaniu sprawy karnej bardzo istotne są następujące dowody:

• zaświadczenia lekarskie (obdukcje lub zaświadczenia lekarskie np. od lekarza pierwszego kontaktu);
• lista świadków - zeznawać w sprawie mogą osoby obce i członkowie rodziny (wystarczy podać dane świadków, nie trzeba pytać ich o zgodę). Osoby, które mogą świadczyć to świadkowie bezpośredni oraz świadkowie za słyszenia – to osoby które nie były bezpośrednimi świadkami sytuacji przemocy domowej jednak znają historię np. z relacji osób doznających przemocy. Warto aby przy liście świadków zaznaczać na jaką konkretnie okoliczność dany świadek ma świadczyć;
• spis interwencji policji;
• sprawozdanie z kasety z nagraniem awantury domowej (polega na dokładnym przepisaniu wszystkiego, co znajduje się na takiej kasecie, bez własnych komentarzy);
• zapisy z dokumentu Niebieska Karta;
• zaświadczenia o braniu udziału w programach pomocowych dla osób doświadczających przemocy domowej.

W zależności od oceny zebranego materiału dowodowego postępowanie może zakończyć się skierowaniem aktu oskarżenia do sądu, umorzeniem dochodzenia lub warunkowym umorzeniem.

POMOC SPOŁECZNA

Celem działania pomocy społecznej (zgodnie z ustawą o pomocy społecznej) jest umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężenia trudnych sytuacji życiowych, których same nie są w stanie pokonać, a także zapobieganie powstawaniu tych sytuacji. Pomoc społeczna jest udzielana między innymi w przypadku przemocy w rodzinie.

Pomocy społecznej działa również w przypadku: ubóstwa, sieroctwa, bezdomności, alkoholizmu, narkomanii, bezradności w sprawach opiekuńczo-wychowawczych. Wszystkie te sytuacje mogą sprzyjać występowaniu przemocy wobec bliskich bądź z niej wynikać. W strukturach lokalnych działają Miejskie lub Gminne Ośrodki Pomocy Społecznej. Bezpośrednią pomocą rodzinom i osobom potrzebującym zajmują się pracownicy socjalni działający zgodnie z ustaloną rejonizacją. W ramach swoich kompetencji i zadań pomoc społeczna:

• przeprowadza wywiad środowiskowy umożliwiający diagnozę sytuacji rodziny lub osoby (Niebieska karta – załącznik do wywiadu);
• przygotowuje wszechstronny plan pomocy;
• monitoruje efekty podjętych działań;
• pomaga w załatwianiu spraw urzędowych i innych ważnych spraw bytowych;
• udziela szeroko rozumianego poradnictwa, np. prawnego, psychologicznego lub wskazuje miejsca gdzie można uzyskać taką pomoc;
• udziela informacji o przysługujących świadczeniach i formach pomocy;
• w uzasadnionych przypadkach:
       - udziela pomocy finansowej w formie zasiłków stałych, okresowych, celowych;
       - udziela pomocy rzeczowej np. przekazanie odzieży, żywności;
       - udziela zasiłków i pożyczek na ekonomiczne usamodzielnienie się;
• informuje o możliwościach uzyskania pomocy w środowisku lokalnym;
• wskazuje miejsca zajmujące się pomaganiem ofiarom przemocy domowej, w tym możliwości otrzymania schronienia np. w schroniskach, hostelach, ośrodkach;
• w razie potrzeby bądź na życzenie zainteresowanych zwraca się do policji o podjęcie działań prewencyjnych wobec sprawcy, zgodnie z kompetencjami policji;
• w przypadku stwierdzenia bądź podejrzenia popełnienia przestępstwa powiadamia organy ścigania;
• współpracuje z innymi instytucjami i organizacjami.

GMINNA KOMISJA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH

Gdy aktom przemocy towarzyszy picie alkoholu, możesz powiadomić Gminną Komisję Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, która zgodnie z prawem powinna:

• przeprowadzić dokładne rozeznanie sytuacji (wywiad środowiskowy),
• wezwać Twojego partnera/partnerkę na rozmowę ostrzegawczą, informującą o prawnych konsekwencjach stosowania przemocy wobec bliskich,
• w przypadku stwierdzenia bądź podejrzenia popełnienia przestępstwa powiadomić prokuraturę i wnioskować o objęcie rodziny działaniami prewencyjnymi, np. poprzez wizyty dzielnicowego,
• wnioskować do sądu rejonowego o zastosowanie wobec osoby uzależnionej od alkoholu obowiązku poddania się leczeniu w zakładzie lecznictwa odwykowego,

ZESPÓŁ INTERDYSCYPLINARNY

Zespół Interdyscyplinarny jest powoływany przez wójta, burmistrza lub prezydenta miasta. W skład zespołu interdyscyplinarnego wchodzą przedstawiciele: jednostek organizacyjnych pomocy społecznej, gminnej komisji rozwiązywania problemów alkoholowych, Policji, oświaty, ochrony zdrowia i organizacji pozarządowych. W skład Zespołu Interdyscyplinarnego mogą wchodzić także kuratorzy sądowi jak również prokuratorzy oraz przedstawiciele instytucji działających na rzecz przeciwdziałania przemocy. Obsługę organizacyjno-techniczną Zespołu Interdyscyplinarnego zapewnia ośrodek pomocy społecznej.

Zespół Interdyscyplinarny powołany został przyjmując sobie za cel zapewnienie bezpieczeństwa, ochronę zdrowia i życia osób dotkniętych przemocą w rodzinie.
Zadaniem członków Zespołu jest podjęcie działań zmierzających do rozwiązania problemu przemocy w rodzinie, do jego działań należy m.in.

• diagnoza problemu;
• podejmowanie interwencji oraz objęcie wsparciem;
• z apewnienie pomocy medycznej, psychologicznej, prawnej, socjalnej, zawodowej i rodzinnej;
• zapewnienie bezpiecznego schronienia osobie doświadczającej przemocy ;
• podjęcie działań w zakresie przeprowadzenia badań lekarskich i wydania zaświadczenia lekarskiego dotyczącego aktu przemocy;
• rozpowszechnianie informacji o instytucjach, osobach i możliwościach udzielenia pomocy w środowisku lokalnym.

Zgłoszenie przemocy domowej do Zespołu Interdyscyplinarnego następuje poprzez sygnał z instytucji np.: Policja, GOPS, GKRPA, NZOZ, ZPO, Sąd/Kurator, Org. Pozarządowa.

SŁUŻBA ZDROWIA

W przypadku przemocy domowej często dochodzi do urazów fizycznych i psychicznych. Osoba pobita powinna zwrócić się do swojego lekarza pierwszego kontaktu o udzielenie pomocy medycznej. Oprócz udzielania pomocy medycznej lekarz jest zobowiązany do wystawienia na prośbę pacjenta zaświadczenia lekarskiego o doznanych obrażeniach i podjętym leczeniu. Przy pobiciu lub gwałcie można również zwrócić się do lekarza sądowego o wydanie obdukcji. Obdukcja jest płatna, takie zaświadczenie może wystawić tylko lekarz do tego uprawniony - lekarz sądowy – uaktualniona lista lekarzy sądowych jest dostępna w wielu miejscach w internecie oraz w każdym sądzie rejonowym. Obdukcja oraz zaświadczenie wystawione przez lekarza możesz przedstawić w sądzie lub w prokuraturze jako dowód w sprawie.

PLACÓWKI POROZUMIENIA NIEBIESKA LINIA I ORGANIZACJE POZARZĄDOWE

Adresy organizacji i instytucji z całej Polski pomagających ofiarom przemocy w rodzinie można znaleźć korzystając z wyszukiwarki dostępnej na stronie http://www.porozumienie.niebieskalinia.pl/

Każdy Urząd Gminy/Miasta ma obowiązek publikowania listy placówek pomocowych dla osób doświadczających przemocy domowej działających na terenie swojej gminy/miasta.

W Polsce powstaje coraz więcej organizacji pomagających osobom doświadczającym przemocy w rodzinie, zarówno o zasięgu lokalnym, jak i ogólnopolskim.

Organizacje pozarządowe wspierające osoby doświadczające przemocy domowej prowadzą:

• punkty informacyjno-konsultacyjne
• telefony zaufania
• ośrodki pomocy
• schroniska
• hostele
• świetlice dla dzieci.

W ramach swojej działalności m.in. oferują:

• pomoc psychologiczną grupową lub indywidualną,
• pomoc prawną, w tym wsparcie w pisaniu pozwów, wniosków,
• pomoc socjalną,
• grupy wsparcia,
• pomoc w załatwianiu spraw urzędowych i innych.

PORADNIA POGOTOWIA NIEBIESKA LINIA

Stacjonarny program pomocy psychologicznej proponuje pomoc:

• osobom doznającym przemocy,
• świadkom przemocy w rodzinie.

Każda osoba objęta programem może korzystać z porad prawnych oraz pomocy psychologicznej w zależności od indywidualnych potrzeb.  

Zapisu na pierwszorazową konsultację można dokonać dzwoniąc , tel. 22-824-25-01, 823-96-64. Adres Biura: 02-121 Warszawa, ul. Korotyńskiego 13; poradnia@niebieskalinia.pl

PROGRAM DLA OSÓB DOZNAJĄCYCH PRZEMOCY W RODZINIE

Program skierowany jest do dorosłych osób doznających przemocy w rodzinie. Zakłada, że osoby doświadczające przemocy potrzebują wszechstronnej pomocy nie tylko prawnej, socjalnej, ale również psychologicznej. Ofiary przemocy w rodzinie przejawiają różnego rodzaju trudności natury psychologicznej: poczucie winy, wstydu, niska samoocena, obniżony nastrój, wysoki poziom lęku, czasami myśli samobójcze.

Cele programu:

• diagnoza sytuacji klienta: prawna, psychologiczna,
• diagnoza oczekiwań i potrzeb klienta,
• opracowanie planu pomocy adekwatnego do potrzeb i oczekiwań klienta,
• motywowanie klientów do działań obronnych mających na celu zatrzymanie przemocy,
• nauka i trening zachowań służących przerwaniu przemocy,
• edukacja w zakresie zjawiska przemocy w rodzinie.

Powyższe cele realizowane są w czasie konsultacji indywidualnych oraz spotkań grupowych.

POMOC PRAWNA

Prawnik Ogólnopolskiego Pogotowia dla Ofiar Przemocy w Rodzinie udziela porad przez telefon oraz w czasie spotkań indywidualnych z klientami objętymi programem pomocy psychologicznej.

Klienci Pogotowia mogą uzyskać pomoc w :

• zapoznaniu się z przysługującymi prawami,
• znalezieniu właściwych rozwiązań prawnych,
• napisaniu odpowiedniego pisma do sądu, instytucji czy urzędu.

TELEFONY INFORMACYJNO-INTERWENCYJNE ORAZ ZAUFANIA I WSPARCIA

• Warszawska Niebieska Linia - 22 668 70 00
• Ogólnopolski Telefon dla Ofiar Przemocy w Rodzinie - 801 12 00 02
• Kryzysowy Telefon Zaufania - 116 123
• Istnieje także wiele lokalnych telefonów działających m.in. przy Centrach Interwencji Kryzysowej oraz w ramach działalności lokalnych organizacji pomocowych

OŚRODEK POMOCY DLA OSÓB POKRZYWDZONYCH PRZESTĘPSTWEM

Ogólnopolskie Pogotowie dla Ofiar Przemocy w Rodzinie "Niebieska Linia" IPZ pełni funkcję wojewódzkiego Ośrodka Pomocy dla Osób Pokrzywdzonych Przestępstwem w ramach projektu "Sieć pomocy ofiarom przestępstw" realizowanego przez Ministerstwo Sprawiedliwości.

Osoby pokrzywdzone przestępstwem mogą uzyskać pomoc prawną kontaktując się bezpośrednio z naszą placówką w dni powszednie w godzinach pracy sekretariatu: 9.00-20.00, tel. 22 824 25 01.

Informujemy również, że Ośrodek prowadzi działalność w dwóch filiach, w których możliwe jest umówienie się na konsultacje:

• Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej, ul.O.H.Koźmińskiego 15, 05-170 Zakroczym
• Punkt Informacyjno-Konsultacyjny, ul. 3 maja 14/16 Ząbki

Lista wszystkich wojewódzkich ośrodków dostępna jest na stronie: www.pokrzywdzeni.gov.pl